Na piętrze budynku muzeum znajduje się największa w Polsce ekspozycja szkła artystycznego. Jej powstanie związane jest przede wszystkim z pierwszym dyrektorem muzeum Hugo Seydlem – wielkim znawcą, miłośnikiem i kolekcjonerem szkła, który kładł szczególny nacisk na tę dziedzinę sztuki. Jego priorytetem było dokumentowanie historii i rozwoju karkonoskiego szklarstwa, dzięki czemu stopniowo gromadzono cenne zbiory szkła oraz inne zabytki związanych z wytwórczością i zdobieniem szklanych przedmiotów, a także rytowaniem kamieni szlachetnych. Do zbiorów, oprócz obiektów szklanych, należały wzorniki hut, odciski zdobień na szkle w czerpanym papierze, narzędzia i formy szklarskie, także lakowe odciski pieczęci.
Gabloty stałej ekspozycji wypełnione są obiektami unikatowymi tworzonymi w stylach historycznych, głównie w hucie Josephine w Szklarskiej Porębie i hucie Fritza Heckerta w Piechowicach oraz w hutach czeskich. Pokazują one niezwykły kunszt śląskich szklarzy i zdobników szkła. Stała wystawa kończy się ekspozycją szkła współczesnego. Czas po II wojnie światowej okazał się niezwykle interesujący w dziedzinie szkła artystycznego oraz wzornictwa przemysłowego w Polsce. Wśród twórców współczesnych szczególnie wyróżnieni są ci, którzy stworzyli podwaliny dla polskiego szkła artystycznego oraz dla szklarskiej Szkoły Wrocławskiej. Wśród reprezentantów współczesnych tendencji w szkle znaleźli się najważniejsi artyści związani z wrocławską Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta) we Wrocławiu.
Początki działalności szklarskiej na Śląsku sięgają X i XI w., a jej ślady udokumentowane badaniami archeologicznymi znaleziono w Niemczy, Opolu i Wrocławiu. Odkryte zabytki to głównie biżuteria ze szkła kolorowego i bezbarwnego, a także fragmenty witraży okiennych i proste formy naczyniowe.
Bardzo popularnym typem szklanicy używanej w owym czasie była szklanica typu flet. Było to naczynie na kolistej stopce z wysoką, rozszerzającą się ku górze czarą zdobioną drobnymi guzami. Szkło średniowieczne i renesansowe z regionu jeleniogórskiego niemal nie zachowało się do naszych czasów. Na wystawie stałej w dziale archeologii prezentowane są kawałki naczyń typu flet oraz gomółki okienne.
Pierwsza część ekspozycji to szkło barokowe, które, wraz ze szkłem empirowym, należy do grona najcenniejszych obiektów muzeum. Epoka baroku to czas wielkiego rozkwitu szklarstwa, gdyż duże zapotrzebowanie na wyroby szklane spowodowało rozwój technik wytwarzania szkła oraz technik jego zdobienia. W odróżnieniu od hut wędrownych z wcześniejszych epok, nowo zakładane huty w XVII i XVIII w. miały charakter trwały. Głównymi odbiorcami wyrobów szklarskich byli zamożni mieszczanie, radni miejscy, członkowie cechów, a także dwory szlacheckie i książęce. Na ich potrzeby wytwarzano butelki, szklanki i kufle zdobione malowaną dekoracją oraz niezwykle popularne w baroku tzw. naczynia żartobliwe – naczynia do picia o zabawnych kształtach lub z ukrytymi niespodziankami, utrudniającymi prawidłowe z nich korzystanie. W 1683 r. powstała nowa technika wytwarzania szkła potasowo-wapniowego o dużej twardości i przejrzystości, zwanego kryształem czeskim, który przypominał wyglądem kryształ górski. Wynalezienie nowej techniki wytwarzania szkła było impulsem dla rozwoju szklarstwa na Śląsku w XVIII w., gdzie wykształcił się charakterystyczny dla tego regionu kształt pucharów i kielichów. Największym barokowym mistrzem w dziedzinie szlifierskiej obróbki szkła reliefem był Friedrich Winter, który tworzył dla rodu Schaffgotschów z Cieplic. Wykształcił on indywidualny styl, który ukształtował typ rzeźbionego pucharu śląskiego mającego wielu naśladowców.
W regionie jeleniogórskim huty powstawały w Karkonoszach i Górach Izerskich, a głównym centrum szklarstwa była Szklarska Poręba. W 1617 r. pochodzący z Dolnej Saksonii Wolfgang Preussler wybudował w Białej Dolinie w Szklarskiej Porębie pierwszą hutę szkła, dając początek tradycji szklarskiej rodu Preusslerów. W kolejnych latach powstały huty Preusslerów w Czerniawie koło Świeradowa Zdroju oraz huta pod Górą Babiniec koło Szklarskiej Poręby. Równolegle z rozwojem hut, powstawały w Piechowicach, Sobieszowie i Cieplicach, warsztaty zdobnicze.
Na wystawie stałej prezentowane są XVII i XVIII-wieczne wyroby z hut należących do Preusslerów. Są to szklanice wiwatowe, a także dzban z pokrywą z białego szkła opakowego. Z innych hut śląskich pochodzą naczynia żartobliwe, szklanice cechowe, heraldyczne i okolicznościowe. Są też zabytki z hut niemieckich oraz pochodząca z polskiej huty Radziwiłłów w Nalibokach karafinka z herbem Mniszchów. Oryginalnymi zabytkami są wyroby szklane z medalionami oraz wyroby wykonane techniką zwischengold (zdobienie poprzez umieszczenie malowanej na złoto folii między płytkami przezroczystego szkła). Prezentowane są również, bogato zdobione dekoracją rzeźbiarską, puchary pochodzące z huty Preusslerów, dekorowane w warsztatach zdobniczych w Cieplicach i Sobieszowie. Wystawę barokowych szkieł artystycznych zamykają wyroby ze szkła mlecznego naśladujące kształtem oraz zdobieniem wyroby z porcelany.
Styl empire wykształcił się we Francji, a jego rozkwit przypada na lata 1800–1815. Jego charakterystycznym elementem był trzon pucharów i kielichów w formie masywnej plinty, która przechodziła w dużą, jajowatą czarę lub delikatną rozszerzającą się ku górze czarę typu flet. Puchary i kielichy zdobione były rytowanymi motywami pejzażowymi, girlandami i festonami. Modne stały się szkła pamiątkowe przedstawiające panoramy miast oraz portrety zdobione dekoracją rytowaną.
W regionie jeleniogórskim nadal prężnie działały huty należące do kolejnych przedstawicieli rodu Preusslerów. W 1754 r. założyli oni nową hutę Karlstal w Szklarskiej Porębie – Jakuszycach, a w 1794 r. po czeskiej stronie Karkonoszy na Polanie Marcinowej powstała huta Hoffnungstal. Huta na Białej Dolinie w Szklarskiej Porębie została przemieniona na szlifiernię. Dalej działały też zakłady zdobnicze w Cieplicach, Sobieszowie i Piechowicach.
Na wystawie stałej prezentowane są, pochodzące ze śląskich i czeskich hut, kielichy, kieliszki i puchary zdobione w pracowniach cieplickich oraz kieliszki w formie fletu. Ponadto znajdują się tam mleczne naczynia ze szkła opakowego zdobione emaliami. Najcenniejszymi zabytkami z epoki empire są dwa obrazy na szkle z czarnymi popiersiami oraz puchar z portretem Fryderyka Wilhelma III, które wykonane zostały w cieplickim warsztacie Johanna Sigismunda Menzla.
Od upadku Napoleona w 1815 r. do lat 50. XIX w. rozwijał się rozpowszechniony, zwłaszcza w Europie Środkowej, styl biedermeier. Charakterystyczne dla tego stylu było barwienie masy szklanej tlenkami metali, które nadawały jej wyrazisty kolor. Kobaltem barwiono szkło na niebiesko, miedź barwiła na czerwono, żelazo dawało kolor oliwkowej zieleni, a uran złocistej zieleni, srebro barwiło na żółto, a złoto na różowo. Do najczęstszych motywów zdobniczych należały sceny rodzajowe, myśliwskie i heraldyczne. Bardzo popularne były również motywy związane ze zmiennością natury i przemijaniem zgodne z duchem romantyzmu.
W regionie jeleniogórskim w poł. XIX w. szklarstwo przejęli Schaffgotschowie z Cieplic. Najpierw w 1842 r. wybudowali własną hutę Josephine w Szklarskiej Porębie, następnie kilka lat później wykupili od Preusslerów hutę Hoffnungstal oraz wydzierżawili hutę Karlstal. Ówczesnym jej właścicielem był, skoligacony z Preusslerami, czeski mistrz szklarski Franz Pohl, który znany był ze swych oryginalnych technik zdobienia szkła w całej Europie. Franz Pohl został dyrektorem hut Schaffgotschów, które zaczęły działać pod szyldem Huta Josephine.
Na wystawie prezentowane są szkła z hut śląskich i czeskich. Są wśród nich szklanice, puchary i amfory zdobione żółtym lazurem, a także bardzo rzadkie wyroby z czeskiej huty hrabiego Buquoy z czarnego hialitu (gatunku szkła nieprzejrzystego, barwionego dużą ilością związków manganu oraz hialitu czerwonego). Równie rzadkie są wyroby Friedricha Egermanna, który opatentował zdobnictwo z marmoryzowanego szkła naśladującego kamienie szlachetne. Największą grupę szkieł na wystawie reprezentują barwione i szlifowane oraz jednokolorowe, bogato zdobione wyroby z hut Karlstal i Josephine. Na wystawie znajdziemy również oryginalne wyroby Franza Pohla wykonane techniką filigranu (wywodząca się z Wenecji technika polegająca na wtapianiu w szkło cienkich nitek szklanych) oraz techniką millefiori (wenecka technika polegająca na tworzeniu barwnych kompozycji z lasek szklanych, które w przekroju przypominają kwiaty).
W drugiej połowie XIX w. w architekturze, sztuce i rzemiośle artystycznym rozwinął się nowy styl – historyzm, który czerpał inspiracje z renesansu i antyku. Wzory antyczne i renesansowe uwidoczniły się zarówno w formie, jak i technikach produkcji dzieł artystycznych, które wówczas powstawały. Puchary, remery (kielich do picia wina wywodzący się ze szkieł rzymskich), karafki, czy wazony tworzone były z wysokiej jakości szkła kryształowego i bogato dekorowane technikami hutniczymi. Stosowane były w tamtym czasie wszystkie znane techniki produkcji szkła: barwienie w masie, barwienie powłokowe, szlifowanie, grawerowanie i malowanie emaliami oraz złotem. Zdobnictwo w okresie historyzmu nawiązywało często do mitologii antycznej, malowano renesansowe ujęcia portretowe, a także orientalne wzory.
W Szklarskiej Porębie w drugiej poł. XIX w. dalej prężnie działała huta Josephine, której głównym projektantem nadal był Franz Pohl, a po nim jego syn Franz Pohl junior. W Piechowicach w 1866 r. powstała huta szkła znana jako huta Fritza Heckerta.
Na wystawie stałej z okresu historyzmu prezentowane są wyroby z huty Josephine, huty Fritza Heckerta oraz z hut czeskich. Do ciekawszych zabytków należą, pochodzące z huty Josephine, niebieskie i zielone wazony ze szkła opakowego (niebieskie zdobione tematyką japońską, a zielone z portretami w medalionach). Przykładem naśladownictwa weneckich wyrobów renesansowych jest ciemnofioletowa patera na stopie z malowanym fryzem, przedstawiającym fantastyczne sceny z centaurem. Z firmy Fritza Heckerta pochodzą podwójne puchary zaręczynowe – naczynia składające się z mosiężnego korpusu w kształcie postaci kobiecej, która trzyma w uniesionych rękach szklaną czarę, a jej spódnica ze szkła stanowi drugą, większą czarę.
Bezpośrednim odniesieniem do popularnych w okresie historyzmu szkieł staroniemieckich, przedstawiających postacie w renesansowych strojach, są puchary, wazony i humpeny (duża szklanica o cylindrycznym kształcie i szerokiej podstawie). Odniesieniem do czasów rzymskich są remery z zielonego i oliwkowego szkła, z finezyjnie wykonanymi nakładkami hutniczymi.
Na uwagę zasługuje jedyny w Polsce serwis szklany pochodzący z wrocławskiej pracowni Moritza Wentzla. Jest to zespół trzydziestu jeden szkieł, w którego skład wchodzi karafka, kieliszki do wody i wina oraz spodki. Całość zdobi bogata dekoracja rzeźbiarska w stylu neobarokowym.
Szkło secesyjne. W latach 90. XIX w. i w pierwszym dziesięcioleciu XX w. rozwinął się nowy styl w sztuce, który najbardziej widoczny był w dziedzinie rzemiosła artystycznego, architekturze wnętrz, rzeźbie i grafice. W dziedzinie szkła artystycznego kolebką secesji była Francja, z której wzorce secesyjne przenikały do twórców w Europie i Ameryce. Do wytwarzanych w tamtym czasie wazonów, kieliszków, czy pater wykorzystywano wszystkie znane techniki produkcji szkła. Korzystano również z nowatorskich rozwiązań. Amerykanin Louis Tiffany opatentował technikę iryzacji szkła, która polegała na wytworzeniu na powierzchni szkła przezroczystej warstwy mieniącej się barwami tęczy. Charakterystycznymi cechami zdobnictwa secesyjnego były: płynne, faliste linie, ornamentyka abstrakcyjna bądź roślinna inspirowana sztuką japońską, swobodne układy kompozycyjne, asymetria oraz subtelna, pastelowa kolorystyka.
Na wystawie stałej prezentowane są dzieła z wielu europejskich hut i manufaktur, które wypracowały własny unikalny styl. Znajdują się tu, inspirowane naturą, dzieła francuskich mistrzów Emila Galle oraz braci Daum. Iryzowany talerz Louisa Tiffany’ego, a także szkła wykonane techniką iryzacji z hut niemieckich i czeskich, których wzornictwo wywodziło się z wiedeńskiej secesji. Są również wyroby z hut śląskich, które różnią się swoim charakterem od szkieł europejskich, są bardziej osadzone w tradycji i stylach epoki historyzmu. Kieliszki, romery z huty Josephine wykonane były z wysokiej jakości szkła kryształowego zdobione malowaniem, złoceniem i szlifowaniem w stylu secesyjnym. Głównym projektantem tej huty był wówczas Aleksander Pfohl. Huta Fritza Heckerta bardziej uległa secesyjnej modzie i wzorom francuskim. Motywy kwiatowe oraz elementy wywodzące się z podwodnego świata natury tworzył jeden z najzdolniejszych projektantów piechowickiej huty, Ludwik Sütterlin.
Styl art déco (rozwijał się w latach 1910–1935) powstał w opozycji do secesji i kładł nacisk na geometrię formy oraz poszukiwaniu piękna w funkcji przedmiotu użytkowego. Powstające wówczas kieliszki czy wazony wykonane były często z cienkościennego szkła i zdobione geometrycznymi motywami inspirowanymi światem zwierząt oraz odległymi kulturami (egipską, aztecką, afrykańską, japońską) w żywej kolorystyce. Stawianie na funkcjonalizm w sztuce stylu art déco powodowało, że niektóre szkła z tamtego okresu pozbawione były jakiejkolwiek dekoracji, a ich prostota i elegancja miała wynikać z czystej formy opartej na poprawnych proporcjach i doskonałości wykonania.
W 1923 r. huta Josephine połączyła się z hutą Fritza Heckerta oraz ze szlifiernią Neumann & Staebe z Sobieszowa. W ten sposób powstała spółka JO-HE-KY A.G., która pod nazwą Huta Josephine skupiała całe szklarstwo z regionu jeleniogórskiego w okresie międzywojennym.
Na wystawie stałej prezentowane są pojedyncze przykłady szkieł wykonanych w stylu art déco pochodzące z Czech, Polski, Francji i Niemiec. Są też wyroby z huty Josephine – cienkościenne szkła zaprojektowane przez Aleksandra Pfohla oraz grubościenne szkła, nawiązujące w zdobnictwie do geometrycznych form, zaprojektowane przez Siegfrieda Haertla.
Bardzo ważną częścią kolekcji jest szkło współczesne. Po II wojnie światowej artyści tworzący swe szklane dzieła musieli odnaleźć się w nowej PRL-owskiej rzeczywistości, która nakładała na nich duże ograniczenia twórcze. Przemysł szklarski nastawiony był na wyrób produktów codziennego użytku, w których walory artystyczne schodziły na dalszy plan. Artyści zatrudniali się w hutach jako projektanci i wraz z mistrzami hutniczymi realizowali własne projekty. Stopniowy upadek szklarstwa i zamykanie hut spowodował przenoszenie się artystów do prywatnych lub uczelnianych pracowni, gdzie powstawały najczęściej współczesne szklarskie dzieła artystyczne. Na Dolnym Śląsku, który po 1945 r. przyłączony został do Polski, pozostało bogate zaplecze przemysłu szklarskiego w postaci hut i szlifierni, w których pierwsze kroki stawiali absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Byli oni zatrudniani w dolnośląskich hutach jako projektanci i zdobnicy, gdzie dodatkowo realizowali własne projekty artystyczne. Dzięki świeżości ich spojrzenia i niewyczerpanej ciekawości twórczej połączonej z dobrym przygotowaniem teoretycznym, dzieła absolwentów PWSSP z Wrocławia były rozpoznawalne w Polsce i Europie. Powojenni twórcy eksperymentowali początkowo głównie z formą. Powstałe wówczas szkła były wykonywane przede wszystkim tradycyjną techniką dmuchaną. Z czasem, kiedy dzieła twórców powstawały w prywatnych lub uczelnianych pracowniach, zaczęła dominować technika na zimno (rzeźbienie w bryle szkła). Artyści, którzy tworzą obecnie eksperymentują zarówno z formą, jak i technikami szklarskimi. Często wymyślają własne techniki lub wracają do dawnych, w zależności od inwencji twórczej i bogactwa warsztatu.
Muzeum Karkonoskie posiada w swych zbiorach ok. 1000 szkieł współczesnych (na wystawie stałej prezentowanych jest ponad 100) najwybitniejszych polskich, czeskich i niemieckich artystów, zarówno prekursorów tej dziedziny sztuki współczesnej (W. Zych, H. A. Tomaszewski, Z. Horbowy, R. Włodarczyk-Puchała, A. Puchała, B. Miszczyk-Urbańska, W. Turkiewicz, T. Kiriasopoulos, W. Czyszczoń, I. Kiziński, L. Kiczura, I. Rozsypal, I. Žertova, P. Hlava, K. Wűnsch, E. Eisch i inni), jak i jej obecnych przedstawicieli (M. Dajewska, B. Idzikowska, K. Pawlak, B. Stankiewicz-Szczerbik, M. Łabiński, W. Olech, Borowscy, Cz. Zuber, M.Krzemińska-Baluch, K.Bańka, A.Joszczuk, łotewska artystka M. Gibiete i in.). Przez lata konsekwentnej polityki gromadzenia szklanych dzieł sztuki artystów współczesnych muzeum wypracowało sobie pozycję jednej z ważniejszych instytucji budującej kolekcję współczesnego szkła artystycznego w Polsce.
