Zapraszamy do relacji z III Dolnośląskich Spotkaniach z Tradycją, które odbyły się 3-4 września br.
Informację przygotował Specjalista ds. Dziedzictwa Niematerialnego Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze – Henryk Dumin.
Na scenie Domu Kultury Muza w Nowogrodźcu przez dwa wrześniowe dni odbyły się konkursowe prezentacje III Dolnośląskich Spotkań z Tradycją. Z południowej i zachodniej części regionu przybyli wykonawcy tradycyjnego repertuaru pieśniowego i muzycznego wywodzący się z rodzin powojennych osiedleńców. Przybyli oni z wielu regionów II Rzeczypospolitej, a także z Bośni i Bukowiny. Jak dowiodły konkursowe prezentacje, przeniesione przed ponad siedemdziesięciu laty tradycje kontynuowane są do dziś. Wiek uczestników dotyczył przedziału pomiędzy 11 a 91 rokiem życia. Fakt ten świadczy o trwającym nieprzerwanie od 77 lat procesie międzypokoleniowego przekazu. Podczas dwóch konkursowych dni wystąpiły zespoły śpiewacze, soliści-śpiewacy i instrumentaliści. Równocześnie na terenie wokół zabytkowej sali koncertowej mieszczącej się we wnętrzu dawnego kościoła odbywały się pokazy rzemiosł i sztuki ludowej – m.in. bibułkarstwa i ceramiki. Jedną z pięciu głównych nagród konkursu przyznano muzykantom z Kapeli Janicki z Czarnego Boru grającym podług tradycji podhalańskich podtrzymywanych przez rodzinę Jarosława Janika. Spośród grup śpiewaczych laureatami I nagród zostały zespoły: Lasowianie z Pieńska, Gościszowianie z Gościszowa, Waliszowianie z Nowego Waliszowa oraz Góralski Teatr Pieśni Dunawiec ze Zbylutowa. W kategorii śpiewaków podziw kunsztem wykonania i dawnością repertuaru budziły dwie dziewięćdziesięcioletnie śpiewaczki – Michalina Mrozik z Przejęsławia i Feliksa Cierlik z Rząsin. Obydwie nestorki są prawdopodobnie najstarszymi w Polsce artystkami czynnymi na scenach festiwali, laureatkami wielu z nich i aktywnymi edukatorkami młodego pokolenia. Od swych rodzin przejęły w dzieciństwie nie tylko repertuar, ale i świadomość kunsztu wykonawczego, którym dzielą się ze słuchaczami do dziś. Ich pieśni stanowią obecnie kanon polskiej ludowej muzyki dawnej. Spośród solistów wyrazy uznania trafiły również pod adresem śpiewaczek z Dłużyny Dolnej – Bogusławy i Agnieszki Taszarek oraz Mariana Pukackiego – dwudziestoletniego wychowanka mistrzyni Feliksy Cierlik. Panie Taszarek – Matka z Córką osiągnęły zdumiewająco wysoki poziom idealnego zespolenia głosowego przy wykonaniach dawnych pieśni zachowanych z rodzinnych stron pod Jaworowem w dawnym Lwowskiem.Na konkursowej scenie zabrzmiały m.in.: melodie podhalańskiej muzyki, najdawniejsze ballady, pieśni rekruckie i wojenkowe, miłosne i weselne, a także dożynkowe – śpiewane niegdyś na Kresach w dworskich majątkach. Wszystkie są pamiątką czasu, który minął, ale też żywą częścią dziedzictwa ocalonego po dramatach wojny i powojennych przesiedleń. Najmłodszymi laureatami konkursu byli łemkowscy śpiewacy z Zespołu Łastiwoczka z Przemkowa, których sztuka śpiewania tradycyjnych pieśni osiąga niewiarygodne poziomy wokalne. To grupowe ześpiewanie możliwe jest m.in. dzięki wysokiej kulturze śpiewu tej społeczności. Wybrani wykonawcy zostali rekomendowani do udziału w przyszłorocznych Ogólnopolskich Festiwalach Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym: Góralski Teatr Pieśni Dunawiec i pp. Bogusława i Agnieszka Taszarek z Dłużyny Dolnej. Walorem konkursu pozostaje możliwość wzajemnej inspiracji artystów w poszukiwaniu nieznanych dotąd szerzej wariantów dawnego repertuaru pieśni i muzyki. Zasłuchania pozwalają przypomnieć podobne, czasem bogatsze w warstwie tekstowej i muzycznej wersje wykonywanych utworów. Działania chroniące tradycyjny przekaz wspomagają konkursy, a także system regularnych konsultacji prowadzonych na terenie regionu w ramach Programu Ochrony Tradycji Kultury Wsi. Jest on realizowany nieprzerwanie od 1984 roku – obecnie przez Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze współpracujące w tym zakresie z samorządowymi instytucjami kultury. O osiągniętych efektach zaświadczają owoce aktywności ludowych twórców – w tym m.in. liczne nagrody kazimierskich festiwali w okresie od 1985 do 2022 roku. Dolnośląski region nadal pozostaje obszarem skrywającym imponujące skarby ludowej muzyki dawnej, o czym zaświadczyła trzecia edycja Dolnośląskich Spotkań z Tradycją.
Organizacja wydarzenia: Gminne Centrum Kultury i Sportu w Nowogrodźcu; współpraca: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze; jury: Henryk Dumin, Anna Szotkowska, Ignacy Dumin; w konkursie uczestniczyło 17 zespołów śpiewaczych, 10 solistów-śpiewaków, 1 duet śpiewaczy i 1 kapela z terenu Dolnego Śląska; projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
