Biblioteka Muzeum Karkonoskiego powstała w 1880 roku wraz z utworzeniem Riesengebirgsverein (RGV – niemieckie „Towarzystwo Karkonoskie”), założonego przez Teodora Donata (1844-1890), księgowego w zakładach lniarskich w Mysłakowicach. Jednym z ważniejszych celów działania Towarzystwa było pielęgnowanie i popularyzowanie dziedzictwa kulturowego Karkonoszy, co wiązało się m.in. z gromadzeniem odpowiedniego księgozbioru.
Z biegiem lat księgozbiór biblioteki Towarzystwa powiększał się, w momencie powstania księgozbiór ten liczył sobie zaledwie kilkadziesiąt ksiąg, by obecnie osiągnąć rozmiar ponad 14 000 woluminów.
Od 1888 r. biblioteka stała się częścią zbiorów Riesengebirgsverein-museum. W latach 1939-1945 w bibliotece znalazła się między innymi np. część księgozbioru Biblioteki Pruskiej w Berlinie.
Po wojnie w 1945r. zbiory biblioteki zostały podzielone. Część księgozbioru trafiła do Archiwum Państwowego w Jeleniej Górze, zaś druga do Muzeum Miejskiego, utworzonego w miejscu dawnego Riesengebirgsvereinmuseum.
W latach 50-tych ubiegłego wieku biblioteka liczyła sobie nieco ponad 500 woluminów i kilkadziesiąt tytułów czasopism, by w roku 1967 r. osiągnąć już liczbę 1947 pozycji. Biblioteczne zbiory stale powiększały się, poprzez zakupy, dary oraz wymianę międzybiblioteczną. W 1996 r. ilość wydawnictw zwartych wzrosła do 4647. Wpływ na to miał ogromny dar księgozbioru po zmarłym Tadeuszu Steciu, znanym na naszych terenach przewodniku sudeckim, krajoznawcy.
Bardzo wartościowym przekazem na rzecz biblioteki był także zbiór Mieczysława Buczyńskiego, wieloletniego pracownika Muzeum i twórcy wspaniałej kolekcji szkła artystycznego. Księgozbiór zwiększył się wówczas o 607 książek oraz 36 map.
Muzeum posiada również swoje oddziały na terenie Dolnego Śląska – są nimi Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie, Zamek Bolków oraz Muzeum Historii i Militariów. Każdy z oddziałów posiada również odrębny księgozbiór.
Biblioteka Domu Carla i Gerharta Hauptmannów posiada publikacje dzieł Carla i Gerharta Hauptmannów, zbiory poświęcone artystom w Karkonoszach oraz tematyce legendarnej postaci Ducha Gór, także sztuce w szerokim znaczeniu. Księgozbiór Zamku Bolków to głównie tematyka historyczna oraz militarna.
Księgozbiór biblioteki muzealnej jest bardzo bogaty i zróżnicowany. Znaleźć w nim można starodruki oraz wydawnictwa XVIII- czy XIX-wieczne, a także współczesne.
Warto zaznaczyć, że biblioteka posiada bogaty księgozbiór podręczny, na który składają się przeróżne słowniki, leksykony i encyklopedie.
Wymienić należałoby tutaj m. in „Słownik Języka Polskiego” z 1861 r., „Niederlandisches Kűnstler-Lexikon” z 1906 r., słynna Thieme-Becker „Allgemeines Lexikon der Bilden Kűnstler” w 37 tomach czy „sauerowski” „Allgemeines Kűnstler-Lexikon” – najlepszy i najnowszy do tej pory słownik biograficzny.
Poza tym warto wymienić tutaj wydawnictwa: „Meyers Konversation-Lexikon” w 24 tomach, wydanych w latach 1902-1913, a z dzieł już nie leksykonowych – „Wappen des zur Zeit in Schlesien Lebenden Adels” (1887-1888) – książka zawiera malowane odręcznie herby wraz z opisami, czy „Geschichte der Deutschen Kunst” z 1919 r.
Niezwykły rarytas stanowią znajdujące się w zbiorach biblioteki stare, jedne z pierwszych przewodniki górskie wydane jeszcze pod koniec XIX i na początku XX wieku.
Oprócz książek, biblioteka posiada również wiele tytułów czasopism zarówno w języku polskim, jak i niemieckim.
Do najważniejszych czasopism przedwojennych wydawanych na naszym terenie należą:
- „Der Wanderer im Riesengebirge”– czyli Wędrowiec po Karkonoszach” czasopismo wydawane przez Riesengebirgsvereinmuseum w Jeleniej Górze. Ostatni numer ukazał się w kwietniu 1943 r.
- „Das Riesengebirge im Wort und Bild” wydawane w latach 1881-1884
- „Schlesien” wydawane w 1905 – 1922 (i od 1943- 1960)
- „Altschlesien” – poświęcone archeologii
- „Schlesische Monatshefte”
- „Monatshefte” 1924-1940
- „Schlesische Heimat”
- „Schlesische Heimatblätter”
oraz wiele wydawanych współcześnie czasopism naukowych i popularnonaukowych, jak:
„Karkonosze”, „Sudety”, „Schlesien Heute”, „Skarbiec Ducha Gór” – czasopismo wydawane do 2008 r. przez Muzeum Karkonoskie, „Art&Business”, „Sztuka.pl”, „Biuletyn Historii Sztuki”, „Dawna kultura”, „Etnografia Polski”, „LUD”, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, „Archeologia Polski”, „Sprawozdania Archeologiczne”, „Silesia Antiqua” i wiele innych tematycznie związanych z profilem biblioteki. Poza tym biblioteka posiada „Nowiny Jeleniogórskie” od 1967 r. oraz cały komplet „Rocznika Jeleniogórskiego”.
Biblioteka posiada również zbiór ok. 400 exlibrisów.
W naszej bibliotece znajdziecie Państwo informacje na temat historii, technologii oraz przemysłu szklarskiego, również wiele katalogów wystaw szkła oraz na temat osób tworzących tą dziedzinę sztuki. Imponujący zbiór tworzą także wydawnictwa związane z ceramiką, archeologią, historią świata, Polski, Śląska, architekturą, malarstwem, grafiką oraz rysunkiem, rzeźbą, jak również historią sztuki. W zbiorach biblioteki muzealnej znajdują się także pamiętniki oraz biografie sławnych osób przebywających na terenach Dolnego Śląska, ściślej Kotliny Jeleniogórskiej, książki z dziedziny teologii i religioznawstwa, etnologii oraz muzealnictwa.
Najciekawszy zbiór to wydawnictwa dotyczące poszczególnych miast w Kotlinie Jeleniogórskiej, ogólnie mówiąc – historii naszego regionu oraz najnowsze publikacje z regionalnych wydawnictw.
Biblioteka Muzeum Karkonoskiego to biblioteka specjalistyczna o charakterze naukowym z możliwością korzystania ze zbiorów w czytelni na miejscu. Można również zapisać się do biblioteki i po zapoznaniu się z Regulaminem Działu Bibliotecznego, wypożyczać książki w każdy dzień od godziny 9.00. do 15.00.
Proszę o wcześniejszy anons.
nr telefonu 756455086
e-mail: biblioteka@muzeumkarkonoskie.pl
Zapraszamy serdecznie do korzystania z naszych zbiorów
Kierownik Działu Bibliotecznego
Agata Kempiak-Koniuch
Publikacje w formie elektronicznej:
przewodnik historyczny część 01
przewodnik historyczny część 02
przewodnik historyczny część 03
przewodnik historyczny część 04
przewodnik historyczny część 05
Muzeum Karkonoskie_100 LAT_2014-03-29
